fb

Sprakeloos gerecenseerd: Mag je zijn wie je bent?

Sprakeloos, wanneer ben ik sprakeloos, vraag ik me af. Meestal als er iets gebeurt, dat zo onvoorstelbaar mooi, verdrietig, onaangenaam of ontroerend is, dat ik niet meer weet wat ik moet zeggen. Herkenbaar?

In het boek “Sprakeloos” van Herma de Boer, krijgt het woord een totaal andere dimensie. Gevangen zijn in je eigen wereld, daarbuiten is alles eng, bedreigend, ongrijpbaar, druk. Het beeld dat Herma schetst van een vrouw, die pas op latere leeftijd de diagnose krijgt “een autisme spectrum stoornis, het syndroom van Asperger”, is indringend. Het komt bij me binnen. Ik herken mezelf er op geen enkele wijze in, maar ik heb zeker wel eens bevooroordeeld gehandeld of gesproken over mensen, die anders zijn dan anders. De vraag die aan de lezer wordt voorgelegd: mag je zijn wie je bent.

Emma vraagt zich haar hele leven al af waarom ze niet mee mag doen. Niet mee kan doen. Toekijken vanaf de zijlijn, soms bewust om de rust in zichzelf en haar hoofd te bewaren. Vaak omdat ze de codes van de ‘normale’ sociale omgang niet kan vatten of toepassen. Onopvallend door het leven gaan, gewoon doen wat van haar verwacht wordt. Intelligent genoeg zijn om een goede baan te hebben, maar zich niet veilig voelen op haar werkplek, zich storend aan alle drukte om haar heen. In de ogen van anderen een lief meegaand persoon, soms wat saai en niet spraakzaam, niet mee willen gaan met de moderne tijd. Op haar vijftigste krijgt ze een ‘etiket’, waarmee alles duidelijk wordt. Het probleem dat nu opdoemt is: ga ik het mijn omgeving vertellen en zo ja, aan wie?

Het boek neemt misverstanden weg dat autisten geen emoties hebben, onaangepast zijn, zich niet kunnen aanpassen aan plotselinge veranderingen, alleen goed zijn voor computerwerk etc. Mensen met een autistische stoornis hebben wel degelijk emoties. Emma huilt zich helemaal suf, maar ze kan er geen woorden voor vinden, zich niet uiten, ze begrijpt vaak niet de bedoeling achter de woorden, de zinnen. In haar hoofd is het een grote warboel, elk onderwerp schreeuwt om aandacht. Emma ligt ’s nachts vaak alle problemen te overdenken, weet dan wat ze zou moeten zeggen, hoe ze moet handelen. De volgende dag is ze dat helemaal kwijt. Ze maakt zich boos over ongenuanceerde uitlatingen van mensen in de media of op straat, die vaak oordelend zijn en voorbij gaan aan de dagelijkse worsteling van autisten.

In haar rol als moeder voelt ze zich veilig, daar bemoeit niemand zich mee, ook haar drukbezette man Albert niet. In haar eigen omgeving kan ze opvoeden zonder zich te verdiepen in methodes of stromingen. Ze doet het zoals het voor haar goed voelt. Ze knutselt, speelt, verkleedt, verft, bouwt hutten, speelt verstoppertje en treedt graag in de wereld van haar kinderen binnen. Het voelt vertrouwd, weer even kind zijn.

Ze geeft aan de Volksuniversiteit ook een cursus over kunst, dit bereidt ze zorgvuldig voor, het is ook succesvol. Ze wordt steeds opnieuw gevraagd en krijgt lovende feedback. En toch speelt ook hier haar onzekerheid op.

Muziek is haar redding, op het moment dat ze geconcentreerd naar door haar geliefde klassieke muziek luistert, wordt ze meegenomen naar een andere wereld. Het voelt als een bevrijding, ze is alleen op een eiland, dat veilig en rustig voelt.

Emma is gevangen in haar eigen geheim, met wie zou ze het willen, kunnen, moeten en durven delen. Ze vertelt het alleen haar echtgenoot , maar het verandert zijn houding naar haar toe niet. Haar drie kinderen vertelt ze niets, al vraagt ze zich wel of ze haar verhaal op papier zal zetten. Tenslotte wil je geen geheimen hebben voor je kinderen.

De schrijfster slaagt er in om in heldere bewoordingen de worsteling van Emma weer te geven, haar obsessieve gedrag, haar relatie met haar ouders, haar man, haar fietstochten, haar gesprekken met de therapeut.

Het leest gemakkelijk, een prettige afwisseling van lange en korte zinnen, waardoor meteen helder wordt wat de schrijfster bedoelt te zeggen. Elke bladzijde bevat wel een passage, die vraagt om herlezen te worden. Dat het verhaal gebaseerd is op eigen ervaringen, maakt het geloofwaardig en zeer de moeite waard om te lezen. Het heeft mijn beeld van autisme weer aangescherpt en me bewust gemaakt van het feit dat anders zijn zeker niet altijd een eigen keuze is. En ja, je mag dus zijn wie je bent.

BESTEL DIT BOEK OP BOL.COM

lisanne-teeuwen-portret
Lisanne Teeuwen (53) recenseert boeken voor Damespraatjes en is moeder van twee jong volwassen dochters, (inval)leerkracht basisonderwijs en op zoek naar die ene uitdagende, bij haar talenten passende baan.

Een veelheid van passies en hobby’s maken dat ze zich geen seconde verveelt. Op sportief gebied: wandelen, fietsen en roeien. Creatief: kleding maken. Cultureel: museumbezoek en kunstgeschiedenis. Ontspanning: veel lezen, schrijven, muziek en puzzelen. Een boogschutter ten voeten uit.

 

 

 

 

1 reactie

Ezra -

Bedankt Lisanne! Heel herkenbaar behalve het introverte karakter. Ik ga het boek opzoeken!

Reageer ook